Boek in de kijker 14 Zwart

Korte inhoud : Hoezeer de in ‘Zwart’, samengesteld door Vamba Sherif en Ebissé Rouw, opgenomen auteurs ook van elkaar verschillen, qua thuisland, qua cultuur, qua taal, ze hebben met elkaar gemeen dat ze het continent van hun (voor)ouders hebben moeten verlaten en dat hun identiteit hybride is. Dat maakt de verhalen – fictie én non-fictie – van deze schrijvers gelaagd, grenzeloos en uitermate urgent. De bijdragen in deze bundel zijn vrijgevochten, geëngageerd en geestig, net als de schrijvers, en tonen eens en voor altijd dat zwart-zijn veel meer is dan alleen kleur. Zou je in pakweg 1967 een willekeurige bloemlezing hebben samengesteld van de Nederlandse en Vlaamse schrijvers du moment, dan had dat boek voor 99% uit witte auteurs bestaan. Vijftig jaar later is dat heel anders: grote groepen migranten uit Afrika hebben zich gevestigd in de Lage Landen en de literatuur van hun nieuwe woonplaats een ander gezicht gegeven. Met werk van Simone Atangana Bekono Neske Beks Heleen Debeuckelaere Nozizwe Dube Clarice Gargard Dalilla Hermans Sabrine Ingabire Kiza Magendane Ahmad Al Malik Alphonse Muambi Hélène Christelle Munganyende Olave Nduwanje Melat G. Nigussie Seada Nourhussen Anousha Nzume Olivia U. Rutazibwa Vamba Sherif Babah Tarawally Chika Unigwe

ISBN : 9789025451547

Publicatiedatum : 02/02/2018
Pagina’s : 208

Uitgever : Atlas Contact

Ondertitel : Afro-Europese literatuur uit de Lage Landen

Prijs : € 19,99

Dalilla Hermans over “Zwart”: “Een interessant boek voor witte mensen”

Volgende week komt het boek “Zwart” uit, een verzameling van Afro-Europese literatuur uit de Lage Landen. De schrijvers hebben één ding gemeen: ze hebben Afrikaanse roots. Dalilla Hermans, bekend van “De slimste mens” en auteur bij Charlie Magazine, is een van hen. “Het lijkt me een interessant boek voor witte mensen. Het is belangrijk dat zij eens door de bril van zwarte mensen kijken. Dan zouden veel maatschappelijke discussies op een andere manier gevoerd worden”, zegt ze op Radio 1.

Aan de schrijvers van “Zwart” werd niets specifieks gevraagd. “We hebben niet echt een opdracht gekregen. We waren vrij om te schrijven, zowel de vorm als de inhoud. Maar we hebben natuurlijk een soort van gedeelde identiteit, dus er zit een rode draad in. Het heeft te maken met onze huidskleur, onze roots of onze plaats in deze maatschappij”, vertelt Hermans. De titel van het boek werd pas ná het schrijven bekendgemaakt. “Heel toepasselijke titel”, vindt Hermans.

Er zijn véél zwarte auteurs, maar er is niet zoveel aandacht voor

Hermans koos zelf voor een heel persoonlijk verhaal in het boek: haar hersenspinsels als ze op een massagetafel ligt. “Ik heb mijn waarheid geschreven, over mijn huid en alle connotaties daarbij.” Hermans greep haar kans om een waarheid te tonen die niet verbloemd is. “Normaal focus ik me op het maatschappelijke, op het activisme.” Volgens Hermans is er sowieso nood aan zwarte auteurs. “Er zijn véél zwarte schrijvers. Voor dit boek zijn we met 19. En eigenlijk is er niet zoveel aandacht voor. De literatuur is niet wit, maar de focus is soms niet helemaal inclusief genoeg”, aldus Hermans.

Wit of blank ???

 “Voor mij is die connotatie niet het belangrijkste, de reactie erop wél. Die reactie is zo gebeten en geschrokken”, legt Hermans uit. “Ik ken jullie realiteit goed, hoe de mensen hier denken over de maatschappij. Andersom wordt die beweging weinig gedaan: Waarom liggen bepaalde dingen gevoelig? Waarom moet we dingen herbekijken?” Let wel: Hermans noemt zichzelf geen taalnazi. Ze stoort zich niet aan het woord “blank”, maar ze begrijpt de gevoeligheden. “Ik wil eerst begrijpen en ga eerst lezen om te zien waar het probleem zit, om er dan op een open manier over te discussiëren.”

De voorkeur voor “wit” als woord in plaats van “blank”, kwam op initiatief van NOS. Wordt er in Nederland anders naar gekeken? “De representatie is daar beter georganiseerd. Mensen met een zwarte huidskleur maken al lang -járen- deel uit van het publieke discours waardoor die discussies sneller op tafel liggen.” In Vlaanderen staat dat nog in zijn kinderschoenen.”

Dé zwarte mens bestaat niet

Hermans hoopt alvast dat het boek nieuwe gesprekken op gang brengt. Ze heeft met de andere auteurs ook gepraat over “zwarte identiteit”. “Identiteit is zo gelaagd, mijn zwartheid is maar een deel ervan, ik ben ook mama, Vlaming én Kempenaar. Ik merk wel dat er een gedeelde ervaring is. Als ik in Zweden een zwarte persoon tegenkom, gaat die waarschijnlijk een aantal dezelfde ervaringen hebben. Maar dé zwarte mens bestaat niet.”

Slechte bedoelingen ???

Een verdraagzame of respectvolle samenleving betekent net dat je elkaars tradities en onhebbelijkheden kunt verdragen zonder eindeloos te mieteren over gevoeligheden. De meeste Vlamingen bedoelen met het – overigens weinig gebruikte – woord “blank” helemaal niets “superieurs” of “neerbuigends” tegenover anderen. Daar begint een verdraagzame samenleving ook mee. Kunnen aanvaarden dat de ander geen slechte bedoelingen heeft.

Een aanrader voor iedereen, maar vooral voor verdraagzame mensen die willen weten hoe de ander zich voelt.  Die ander is gewoon je medemens en is boeiend om aanhoord te worden.

Dit boek raakt mij ook want ik heb ook zwarte roots in Suriname.  Mijn grootvader was Surinamer en Nederlander.  Alhoewel mijn huid niet meer zo donker is, toch voel ik mij aangesproken.  Ik wil mijn roots niet ontkennen en ben er trots op.  Soms zien de mensen aan mij dat ik van vreemde afkomst ben, soms zien ze het niet.  Dat doet er niet toe.  Ik voel mij goed in mijn vel. Dat is het belangrijkste.  Ik ga dit boek zeker lezen omdat het een teken van vrijheid is.  Vrijheid en verdraagzaamheid voor iedereen.  Een bewustzijnsproces voor ons allen.