De boekhandel van Teheran

Marjan Kamali

Teheran, 1953. Roya brengt de uren na school graag door in de boekhandel van meneer Fakhri, die vol staat met boeken, pennen, inktpotjes en schrijfpapier. De kasten met literatuur en poëzie oefenen de grootste aantrekkingskracht op haar uit. Wanneer Roya op een dag een andere jonge klant ziet, Bahman, is het liefde op het eerste gezicht.

Roya heeft met Bahman afgesproken op een plein, om samen naar een huwelijksloket te gaan, maar op de bewuste dag wordt er een coup gepleegd die Iran voor altijd zal veranderen. In de chaos komt Bahman niet opdagen. Wekenlang zoekt Roya hem, maar het mag niet baten.

Tot bijna veertig jaar later, wanneer Roya door een speling van het lot eindelijk de kans krijgt om Bahman de vragen te stellen die haar al die tijd achtervolgd hebben.

  • ISBN-nummer: 9789026350573
  • Verschijningsdatum: 14/02/2020
  • Aantal bladzijden: 364
  • Uitgeverij: Ambo|Anthos
  • Prijs : € 21,99

Over de auteur :

Marjan Kamali, geboren in Turkije uit Iraanse ouders, bracht haar jeugd door in Kenia, Duitsland, Turkije, Iran en de Verenigde Staten. Ze studeerde Engelse literatuur aan UC Berkeley en behaalde haar MBA aan de Columbia University en haar MFA aan de New York University. Ze is de auteur van twee romans: The Stationery Shop (Gallery / Simon & Schuster) en Together Tea (Ecco / HarperCollins). Tegenwoordig woont ze met haar gezin in Boston.

Over het boek :

De cover vind ik heel mooi. In de verte zie je de stad Teheran. Ervoor zie je een jonge vrouw met een boek achter haar rug. Een goed beeld van de tijd en de plaats : boeken lezen of schrijven was in die tijd niet voor vrouwen. Die moesten trouwen, kinderen krijgen en voor hun gezin zorgen. Af en toe was er een man die zijn kinderen wat progressiever opvoedde. Zoals de vader van Roya en Zari.

Het verhaal bestaat uit vijf delen onderverdeeld in hoofdstukken met jaartallen en plaatsen. Het begint met een afspraak in een verzorgingshuis waar Bahman nu leeft in 2013. Roya ziet hem na een 60-tal jaar terug en vraagt hem waarom hij nooit naar dat plein gekomen is. Ze heeft lang gewacht. En dan begint het verhaal van Bahman Aslan en Roya in 1953 in Teheran. Deel twee gaat over het leven van Ali Fahkri (de latere boekhandelaar) en zijn ontmoetingen met Badri, de dochter van de meloenverkoper (in 1916). Dit deel zal later klaarder worden in de rest van het verhaal. Badri zal later trouwen met een ingenieur en haar zoon zal Bahman heten. Daarom zal de band tussen Ali en Bahman iets speciaals worden. Hij is de zoon van de vrouw die hij hevig liefhad, maar die hij niet kon huwen door het klasseverschil… Hier zien we ook de eerste pioniers ontstaan van vrouwen die gaan studeren aan de universiteiten (ook in het buitenland).

Deel drie : Na groot verdriet van Roya die Bahman niet meer te zien kreeg na de bloederige opstand in Teheran op het plein waar ze zogenaamd op hem moest wachten, treurt Roya een hele tijd. Haar vader wil dat Roya en Zari gaan studeren in Californië (1956). De zussen trekken er samen naartoe. Ze maken kennis met het Amerikaans leven en vinden er elk hun weg. Roya leert Walter kennen en hij kan haar Bahman een beetje doen vergeten. Ondertussen denkt Bahman dat zij hem niet meer wilde zien. Hij kreeg ook een brief van haar. (Maar er is iets geheimzinnigs aan die brieven die ze mekaar stuurden…) Wat later in 1957 geeft ze Walter kooklessen en zo leer je meer over de Perzische keuken. Ik kreeg het water in de mond van alle geuren en kruiden. Zo komen Walter en Roya dichter bij elkaar en later trouwen ze en gaan wonen in Boston New England.

Deel vier : Dit deel vertelt het leven van Bahman met zijn ouders en wat zijn moeder allemaal meemaakte om haar zo geestesziek te maken. In 1962-1963 krijgt Roya een kindje, maar …

Deel vijf : Hier maken we kennis met het leven van Claire, die Bahman verzorgt in het Duxton verzorgingshuis. Rond 1978 komen er berichten van Bahman over de burgeroorlog in Iran.

Wat ik heel spannend en mooi vind, is dat elke verhaallijn eerst zijn eigen weg volgt en dan toch samenkomt tot een groter geheel. Alle geheimen komen uiteindelijk toch uit. En hoe ze uitkomen, wordt zo mooi verteld. Hoe hebben ze zich zo kunnen laten misleiden in hun leven? Wat is het geheim van de brieven? In een laatste brief van Bahman aan Roya ontdekken we alles. Er zijn telkens nieuwe plots waarvan je achteraf denkt : Aja, zo vallen de puzzelstukjes in mekaar. Ook de evolutie van de houding tegenover vrouwen is opmerkelijk. Vrouwen komen op voor hun rechten : ze willen lezen en schrijven en ook studeren. Niet alleen thuis blijven om te koken en kinderen te verzorgen.

Ik vind dit een prachtig verteld verhaal met veel spannende momenten. De burgeroorlog in Teheran wordt uitgebreid beschreven. Het is als het ware alsof je zelf door de straten van Teheran wandelt. Ik voelde mij op dat plein wachten met Roya. Ik voelde haar angst en verdriet. Ook hun ontmoetingen in het schrijfwarenwinkeltje of de boekhandel zijn heel mooi beschreven. Je ziet het winkeltje met de mooie schriftjes, vulpennen en boeken voor je ogen. Na al die jaren achteraf voelde ik ook haar opluchting en haar tot rust komen. Het leven had al hun plannen in de war gestuurd…

Het verhaal verspringt af en toe in de tijd maar je kan steeds goed volgen want het is aangeduid bij de hoofdstukken. Op het einde begrijp je alles heel goed. Het boek zit ingenieus in mekaar. Ik las het heel graag en wou steeds maar doorlezen. Dit is een echte aanrader !

Enkele mooie quotes :

Ze gleden als vanzelf in een intimiteit waarvan ze nooit meer zouden genezen. (F. Scott Fitzgerald, This Side of Paradise)

p. 28 : …vormde de schrijfwarenwinkel een volmaakt toevluchtsoord van rust en kennis : zacht verlicht en stil.

p. 30 : Dat is Bahman Aslan, meisje, dat is de jongen die de wereld wil veranderen.

p. 35 : Roya verlangde naar een gevoel van compleetheid, ze verlangde naar warmte, ze wilde de werkelijkheid ontvluchten en rust vinden. Het schrijfwarenwinkeltje met zijn boeken bood haar dat allemaal. En toen kwam Bahman erbij, en vulde hij de winkel met zijn aanwezigheid.

p. 55 : Uit een gedicht van Rumi : “Geliefde ontmoeten elkaar uiteindelijk niet zomaar. Ze zijn altijd al in elkaar aanwezig.”

p. 111 : “Het gaat via boeken. Ze geven mij hun briefjes en die leg ik tussen de bladzijden van een boek. En als de ander komt om een boek te “kopen”, krijgen ze het boek mee met het bericht erin.”

p. 117 : Ze nam haar boek zo ongedwongen mogelijk in ontvangst, en zorgde ervoor niet te laten blijken dat ze wist dat het boek niet alleen de woorden van de schrijver bevatte, maar ook die van Bahman.

p. 151 : De waarheid is, jongedame, dat het noodlot je levenspad vanaf het begin op je voorhoofd heeft geschreven. We kunnen het niet zien, maar het staat er.

p. 172 : Hij is de encyclopedie van de stad, feitelijk een bibliothecaris aan wie je alles kunt vragen, een bron van kennis over literatuur, filosofie en poëzie.

p. 197 : Leven in een nieuw land was alsof ze in een verduisterde kamer was opgesloten. In het begin kon ze niets onderscheiden, was alles hooguit een wazige vlek. Maar na verloop van tijd raakten haar ogen meer gewend. Vormen die eerst geen enkele samenhang vertoonden kwamen langzaam duidelijker in beeld.

p. 213 : Eén ding is zeker : we voldoen niet altijd aan onze eigen verwachtingen over wie we wilden zijn in onze jonge jaren.

p. 226 : Bij elke hap die hij nam in de eetkamer van mevrouw Kishpaughs pension viel er een laagje af van de weerbarstige schil die Roya om zich heen had gevormd.

p. 349 : Het verleden was altijd daar, hield zich verscholen in de duisternis, knipoogde naar je als je dacht dat je verder was gegaan met je leven, klemde zich vanbinnen vast aan je organen.

p. 362 : Bij het dankwoord : “De herinnering aan de staatsgreep van 1953 staat in het geheugen gegrift van allen die hem hebben meegemaakt, en de rimpelingen ervan waren over de hele wereld voelbaar.”

Hieronder nog enkele sfeerfoto’s :

Teheran city

Teheran
Vele kleine schoteltjes met allerlei lekkernijen
Een stoofpotje met rijst

Smakelijk en veel leesplezier !!!