Het meisje in de boom

Mooie verhalen …   is een nieuwe reeks op mijn blog.  Zoals jullie weten, lees ik veel en af en toe kom ik een mooi kortverhaal tegen.  En dan wil ik die graag met jullie delen.  Misschien kunnen jullie onderaan reageren op deze verhalen.  Ik zal ook steeds erbij vertellen waarom dit verhaal mij zo aansprak.

 

 

 

Het meisje in de boom          (uit Daphne’s Diary)

Ze is nog maar net negen jaar.  Als je haar tegenkomt op haar oude fietsje lacht ze en groet ze vriendelijk.  Ze draagt altijd een strohoedje met daarop een poesje met oortjes.  Ze heet Lily May Blossomgro.   Op school heeft ze geen vriendjes en vriendinnetjes, want iedereen vindt haar toch wel een beetje apart.  Hoe zal ik het zeggen, ze is anders.  Ze kan ook niet zo goed meekomen met de rest van de klas en haalt vaak slechte cijfers.  Vooral met lezen en schrijven blijft ze achter.  Ze vindt het moeilijk om de woordjes te begrijpen en als ze iets heeft geschreven, draait ze de letters om.  Iedereen in het dorp noemt haar het boommeisje.  Dat komt doordat Lily May elke middag nadat ze van school thuiskomt een paar boeken pakt en daarmee naar het bos fietst.

Op een open plek midden in het bos staat een hele oude eik.  De boom is zo groot dat je er met vijf grote mensen hand in hand omheen moet staan om de dikke stam te kunnen omsluiten.  Het lijkt wel of de boom het al jaren terug heeft opgegeven. De schors ziet er uitgedroogd en rimpelig uit en ondanks dat het nu zomer is, groeien er geen bladeren meer aan de takken. Hij ziet er triest uit.  Maar op de een of andere manier heeft deze oude eik indruk gemaakt op de kleine Lily May.  Ze vindt het een zielige boom.  Het is net of hij treurt.  Iedereen in het dorp kent de plek als de grote, kale eik.  Want zolang de mensen zich al kunnen herinneren, is de boom kaal en verschrompelt hij elk jaar meer en meer.

Als de kleine meid bij de boom aankomt, zet ze haar fiets er tegenaan en pakt ze een stapeltje boeken.  Behendig klimt ze naar boven tot aan de eerste grote zijtak.   Daar gaat ze dan zitten en begint te lezen : “Zo, lieve boom.  Vandaag ga ik je weer een mooi verhaaltje voorlezen.”   En zo leest ze hardop, heel langzaam, woordje voor woordje.  Soms doet ze wel een half uur over een pagina.  Maar dat vindt de boom niet erg.  Hij staat hier al meer dan vijfhonderd jaar en heeft tijd genoeg.  Zo gaat Lily May elke dag naar de oude eik, ook in het weekend.  Ze trekt zich niets aan van de dorpelingen en andere passanten die haar daar zien zitten.  En als ze vragen wat ze daar doet, antwoordt ze : “Ik ben de boom aan het voorlezen.  Dat vindt ie leuk en daar wordt ie vrolijk van.”

De mensen in het dorp vinden het maar raar en de meesten lachen haar uit.  Zo’n klein meisje dat een boom aan het voorlezen is.  Op school zijn er de kinderen die haar daarmee pesten.  Maar daar trekt Lily May zich niets van aan.  Het is alsof ze in een andere wereld leeft; haar eigen wereld.  En dat is er een van lief doen, houden van beestjes en bewondering hebben voor alles wat er in de natuur leeft, groeit en bloeit.

Op een dag zat Lily May weer in haar boom toen er een oude mevrouw langskwam.  Ze had een grote hond bij zich en bleef onder de oude eik staan.  “Dag meisje, ” zei ze vriendelijk, “ik zie je daar wel vaker zitten.  Wat een fantastische plek om te lezen.”  Lily May legde haar boek opzij, boog haar hoofd naar beneden en groette de oude dame.  Ze was blij dat er eens iemand  positief reageerde en antwoordde : ” Dag mevrouw.  Ik ben aan het voorlezen.”  De oude vrouw glimlachte en zei : “Oh wat gezellig.  En wie ben je dan aan het voorlezen?”   “Ik lees deze oude eik voor.”  “Nou, wat aardig.  En vindt ie dat leuk?”, vroeg de dame belangstellend.

Lily May voelde dat er eindelijk iemand was die haar zou kunnen begrijpen en ze legde uit waarom ze de boom voorlas.  “Ik heb op school geleerd dat ze overal bomen omhakken om er papier van te maken.   Voor folders en verpakkingen, maar gelukkig ook voor boeken.  Dus ik dacht : als ik die boeken weer voorlees aan de bomen, geef ik ze weer een beetje terug.  We pakken zoveel van de natuur af.”  De oude dame knikte en zei : “Je hebt volkomen gelijk, meid.  Als we alleen maar nemen, dan is er straks niets meer over.”   Lily May was blij en zei : “Hebt u wel gezien dat de oude eik weer bladeren krijgt?  Kijk maar hier, hier en daar!” De dame glimlachte en zei : “Ja, nou en of! Ik weet zeker dat het werkt.  Je bent een lieve meid met een groot verstand.  Als iedereen zo zou zijn als jij, dan zou de wereld er een stuk beter uitzien.”

Waarom dit verhaal ?  Dit verhaal raakte mij omdat het gaat over een kind dat anders is dan de anderen.  Ze weet dat en voelt het ook aan.  Ze wordt gepest en uitgesloten, maar toch negeert ze die mensen.  Ze is sterker, ze staat erboven.  Ik vind dat heel dapper.  Ze leest moeilijk in klas, maar wanneer ze leest voor de boom dan vergeet ze dit ongemak.  Ze leest op haar manier. En ze voelt zich goed bij die boom.  We weten allemaal dat wanneer we in de natuur verblijven, dat we dan tot rust komen. Het is een heel mooi natuurverhaal.  Zou een mooi script zijn voor een kinderboek…   Ik begrijp heel goed hoe ze zich voelt.  Ik lees het liefst onder onze linde in de tuin.  Daar kom ik tot rust om mij helemaal in het boek in te kunnen leven.

Wat vinden jullie van dit verhaal?

 

Waarom we van verhalen houden én ze graag vertellen

Iedereen houdt van verhalen. Maar waarom eigenlijk?

De boekenmarkt trekt weer aan, e-readers zijn geen vreemde eenden meer en ook podcasts en luisterboeken zijn bezig met een regelrechte opmars. Daarnaast lijkt de filmindustrie maar niet te krimpen en komen nieuwe bioscopen nog steeds als paddestoelen uit de grond. Of het nu een anekdote van een goede vriend, een boek of een film is: we houden van verhalen.

Mensen houden zelfs zo veel van verhalen dat ze ze overal in zien, zelfs als ze er niet zijn. In een Amerikaans onderzoek uit 1944 kregen 34 studenten een korte film te zien waarna ze werden gevraagd te beschrijven wat er in de film gebeurde. De film liet twee driehoeken zien en een cirkel die daartussen bewoog. Het enige andere object in beeld was een stilstaand vierkant waarvan één zijde ontbrak.

Wat bleek? Slechts één van de studenten zag de film voor wat het was: geometrische figuren die bewogen of stilstonden. De rest van de participanten verzonnen complete verhaallijnen die de vormen meegemaakt zouden moeten hebben. Een groot deel van de studenten zag in de driehoeken twee mannen die vochten en in de cirkel zagen ze een vrouw die voor één van de mannen probeerde te vluchten. In plaats van koude geometrische vormen te zien kregen de objecten gevoelens en doelen toegekend.

Maar waar komt deze passie voor het verhaal vandaan? Waarom voelen we de noodzaak elkaar verhalen te vertellen die, in veel gevallen, niet eens echt hebben plaatsgevonden?

Overlevingsmechanisme

Een veel beschreven theorie is dat, toen we nog in wolvenhuiden achter mammoeten aanrenden, verhalen noodzakelijk waren voor ons voortbestaan. Als ik jou kan vertellen dat tante Truus door een beer is opgegeten aan de voet van de berg, hoef jij niet zelf met gevaar voor eigen leven naar die plek om te weten dat het slecht met je zal aflopen. Of Tante Truus nu echt daar werd opgegeten is niet meer belangrijk: het idee alleen al is genoeg om ons waakzaam te maken.

Wie goede verhalen kon vertellen (en vooral ook: wie goed kon luisteren) had dus een evolutionair voordeel over degene die niet zo veel fantasie hadden. Het idee is dat die fantasieloze holbewoners allemaal het lot van tante Truus hebben gevolgd en de verhalenliefhebbers onder ons daardoor zijn blijven leven. Dit zou verklaren waardoor het overgrote deel van de bevolking enorm van verhalen houdt.

Naar je favoriete sprookje luisteren

Schrijfster Margaret Atwood vertelt in een interview dat bekend is dat mensen veel sneller informatie tot zich kunnen nemen als het ze in een verhaal wordt gebracht, dan wanneer ze cijfers, feiten of grafieken krijgen te zien. “De cijfers en statistieken zijn belangrijk” zegt ze, maar “het verhaal is datgene wat de mensen raakt.”
Volgens Atwood zijn verhalen niet puur rationeel, maar ook niet puur emotioneel, en dat is precies wat wij als mensen ook zijn.

Het lezen van een verhaal (of kijken naar een film) zorgt ervoor dat we de emoties en spannende situaties van de personages naar wie we kijken meemaken, terwijl we toch een veilige afstand kunnen bewaren. Onderzoekers in Spanje hebben een theorie dat wanneer wij naar verhalen luisteren, de delen in ons brein activeren die ook zouden activeren als wij de gebeurtenissen echt zouden meemaken. Daarom voelen we angst bij een horrorfilm en verdriet bij een goed geschreven drama.

Het kijken van films en lezen van verhalen zorgt er voor dat wij ons kunnen inleven in situaties die we normaal gesproken niet snel zouden meemaken.

Wij mensen zijn empathische wezens, en het blijkt keer op keer (als ik zit te wenen bij een film) dat we net zo goed met fictieve als met echte mensen willen meevoelen. Of zoals Atwood in het interview zegt: “Verhalen zijn wat ons menselijk maakt.”